Nasıl ki bir laboratuvar faresi, peynire ulaşmak için bir labirenti aşmak durumundadır, bir Türk gencinin de paraya ulaşmak için sonu gelmez sınavlardan geçmesi gerekir. Paraya ulaşamazsa da öleceği varsayılır.
SBS, STS, TEOG, LGS, ÖSS, ÖYS, YGS, LYS, İLBAP, KPSS, TUS, YDS, yazılı, sözlü, performans testi, seviye tespit sınavı, quiz gibi envai çeşit sınav, aslında çalışmak istemeyen Türk gencini çalıştırmak için bulunmuş tek çare görünümündedir.
Koşup oynamak, aşık olmak, aşık olduğu kişiyi stalk’lamak, bilgisayarda oyun oynamak, arkadaşlarıyla Whatsapp’tan konuşmak gibi derslere göre çok daha faydalı işler yapmak isteyen genç kişi, bunların yerine sınava çalışmak zorunda kalır.
***
Sınava çalışmazsa kötü not alacak, kötü not alınca da ana-baba surat yapacak, karanlıklar gelecek ve nefes darlığı oluşacaktır. Bundan sonra hayatının her hamlesinde – markete cips almaya gitmekten cuma akşamı arkadaşlarla basketbol oynamaya kadar – ana babasından her izin alma denemesinde “önce dersini bitir” uyarısıyla karşılacaktır.
Bu durumlara düşmemek stresiyle hem dışarı çıkamaz hem sınava çalışamaz hale gelir. Çocuğu sınava çalışamadıkça ana-baba perişan olur, afakanlar basar ve yavrusunun kurda-kuşa yem olurkenki görüntüleri canlanır. Gerilim arttıkça her taraf birbirini ötekileştirir, nefret oluşur, siyah duman şıngırtılar çıkararak dolanmaya başlar.
***
Derken sınav haftası gelir. Ardı ardına sınavlar olur.
Öğrencileri bir şeyler öğrenmeye heveslendirmeyi bir türlü öğrenememiş beyaz önlüklü öğretmenler öğretemedikleri konuları öğrencinin çok iyi öğrenmiş olduğunu farz ederek sorular hazırlamışlardır.
Bu soruları, ilk 10 dakikası otorite sağlanması ve kopya karşıtı güvenlik önlemlerinin alınmasıyla geçmiş bir 45 dakikada bitirebilmek çok az kişiye nasip olabilir.
***
Derken notlar açıklanır. Birinci sınavlar, ikinci sınavlar, üçüncü sınavlar belli olur.
Sınav notu önce iyi, sonra kötü gelmişse başarı düşmüş olur ve daha çok çalışılması gerektiği sonucuna varılır.
Sınav notu önce kötü, sonra iyi gelmişse öğrencinin imajı bir kere bozulmuştur ve daha çok çalışması kaçınılmazdır.
Sınav notunun ikisinin de kötü gelmesi savaşlara ve hazımsızlığa yol açar, hava bulutlanır, çevre kirliliği oluşur. Daha çok çalışmak tek çaredir.
Sınav notunun ikisinin de iyi gelmesi ise en kötüsüdür. Çünkü beklentileri yükseltir ve psikopatlar gibi çalışmak şart olur.
***
Türk genci peynire ulaşmak için bütün bunlara katlanır, labirentin dar koridorlarında yıllarca koşturur. Morali bozulur, dünya labirentten ibaret zanneder.
Güzel bir hayat, birbirinden ilginç insanlar, hayranlık verici bir dünya, bu dünyanın akıllara durgunluk veren bilgileri keşfedilmeyi beklerken, onun en büyük hatası, kendisini labirente mahkum edenlere güvenmek olmuştur.